Şöyle bir bamya yemeği olsa da yesek !
Bamya ebegümecigiller familyasından ılık iklimlerde yetişen bir bitki türü. Bamya kelimesinin kökeni aynı anlama gelen Arapça (bāmiyā) kelimesine dayanır.
Sapı, ılık iklimlerde 70–90 cm, sıcak iklimlerde 1-2 metredir. Yaprakları el ayası şeklinde, kökleri oldukça derinde, meyvesi ince uzun piramit şeklinde tohumları yuvarlak, oval ve yeşil renktedir.
Bamya, yaş ve kuru olarak tüketilebilir. Tazeyken toplanmalı ve tüketilmelidir, çünkü olgunlaştıkça kartlaşır. Bamyanın kurutulması, çiçek açar açmaz toplanıp ipe dizilerek güneş altında bekletilmesi ile olur. Bamya, çok değişik mutfaklarda kendine yer bulur. Bunlar arasında Akdeniz ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Amerika’nın güney eyaletleri sayılabilir. Bamyanın yapılış şekli de ülkeden ülkeye değişir. Türkiye’de ve genel olarak Akdeniz ülkelerinde sebze yemeği olarak ya da etli olarak sofralara gelir.
Ege bölgesinde yetiştirilen Bornova bamyası sofralık ve konservelik bir çeşittir. Sümüksü yapı oluşturmaması nedeniyle konserve değeri yüksektir. Meyve sultani bamya kadar uzun değildir. Ucu hafif tombul ve sap bağlantı kısmı incedir. En belirgin özelliği ise sap bağlantı kısmının mor renk taşımasıdır. Beş köşeli meyve etlidir.
Balıkesir bamyası ise diğer yerli çeşitlerimizden altı köşeli ve etli meyve özelliği ile kolayca ayrılabilir. Çok kısa, şişkin, meyveli ve ucu küttür. Bu nedenle tombul bamya olarak adlandırılır.
Peki, bamya nasıl temizlenir? Bamyanın baş kısmı koni- yıldız- piramit şeklindedir. 3 şekilde de tabir edilir. Bamyayı temizlerken sirkeli suda bekletilip daha sonra kurulamaya almalı. Suyunu iyice aldıktan sonra kesme işlemine başlanılmalı.
Bamya uzun zamandır sağlık bilincine sahip kişiler için favori bir yiyecek olmuştur. Türkiye’de uzun süredir diyabet tedavisinde kullanılan kavrulmuş bamya tohumları da araştırılmış ve kan şekerini düşürmede olumlu etkisi olduğu görülmüştür. İçeriğinde İse: Potasyum, B Vitamini, C Vitamini, Folik Asit, Kalsiyum bulunmaktadır.
Minik köfteli bamya yemeği :
Malzemeler
Bir paket dondurulmuş iri bamya, 250 gr.kıyma,iki tane orta boy kuru soğan, bir yemek kaşığı dolusu domates salçası ( Domates kışın hem pahalı hem de mevsimi değil onun için salça tercih ediyorum daha hesaplı oluyor ) Bir yemek kaşığı zeytinyağı,yeterli miktarda sıcak su.
Yapılışı : Bamyalar hafifçe haşlanır ve biraz soğuması için tencerede bekletilir. Bu arada köftelerin hazırlanmasına geçilir. Köfte tarifi her ailenin damak zevkine göre değişebiliyor. Dana kıyma,iri rendelenmiş bir orta boy kuru soğan, tuz,karabiber,kırmızı pul biber acı veya tatlı, iki yemek kaşığı dolusu yulaf ezmesi, iki yemek kaşığı ince bulgurla köfteleri hazırlayıp bir tepsi içinde bekletin. Bu arada bamyalar ılınmıştır. Çatal ve bıçak yardımıyla minik minik doğranan bamyaları yine beklemede tutmalıyız.
Sonra bamyaları az su ile haşlayın . Ben çoğu zaman çok sulu yapmıyorum yemekleri lezzetli olması bakımından. Konuklar varsa özellikle kışın sıcak bir çorbayla başlangıç yaparız bilirsiniz,Sonra ana yemek yani bamya..Mideler cambur cumbur dolmazsa tatlılara yer kalır.
Füsun Orbay
