Karanlığı aydınlatan bir ışık hep vardır
Aydınlık Hayaller-All we Imagine as Light-2024-TV+
Yönetmen: Paval Kapadia.
Oyuncular: Kani Kusruti, Divya Prabha, Hridhu Haroon, Chhaya Kadam.
Hintli yönetmen Paval Kapadia ilhamını uzaklarda aramıyor. Yanı başındaki gerçeklerden yola çıkarak, hayalleri, rüyaları şiirsel bir dille tanımlıyor. İlhamını aldığı Mumbai şehri “Aydınlık Hayallerimiz-All we Imagine as Light” filminde arka planı oluşturuyor.
Cannes 2024’de Jüri Büyük Ödülü’ne layık görülürken Hindistan kökenli bir filmin yakaladığı Avrupa Sinema dili dikkat çekti. Anlatımın sadeliği biraz da Kapadia’nın belgeselci kökeninden geliyor. Bir kentin karanlığını yakaladığı mavi tonlarla bir yalnızlık, uyumsuzluk senfonisi besteliyor. Hint sinemasına özgün renkli, cafcaflı dünyanın uzağında bir yapım.
Sabahın karanlığında hareketli kaldırım üstü görüntüleri açıyor filmi. Panoramik bir belgesel çekimidir. Mumbai’de bir pazar yerinin hazırlığı vardır, çuval çuval yiyecekler, kamyonlarda boşaltılan kasalar, bir yerlere yetişmeye çalışan insanlar ve arka planda neden büyük kente geldiklerinin hikayelerini duyarız. ”Köydeki ailelerden en az bir kişi Mumbai’de yaşar, iş ve aş buradadır neden geriye dönelim ki?” diyen anlatıcı sese, sabahın kör karanlığında tıklım tıklım insan dolu, toplu taşıma merdiven görüntüleri eşlik eder. Genelden tren içinde hastanedeki işine giden hemşire Prabha’nın (Kani Kusruti) dalgın bakışlarına geçeriz. Bu kadarcık bir giriş bile büyük kent karmaşasındaki yalnızlığı vurgulamaya yetip artıyor. Karanlık tonların boyadığı mekanlar, mavi giysiler, bulutlu, yağmurlu kentin kasveti, melankoli ve yalnızlık bezelidir.
Prabha yoğun çalışan bir devlet hastanesinde hemşiredir. Programlı ve tek düze yaşamı hastane ve ev arasında geçer. Görücü usulü yapılan bir evlilikten sonra kocasını ancak iki gün kadar görmüştür. Adam Almanya’ya çalışmaya gitmiş ve o günden sonra da doğru dürüst bir haberleşme bile olmamış. Almanya’dan gelen bir pilav tenceresi Prabha’yı heyecanlandırır. Sesini bile duymadığı bir adamın varlığını gösteren tek şeydir. Dürüsttür kocasını var kabul etmektedir, kendisiyle ilgilenen doktora bile evli olduğunu söyler.
Ayni evi paylaştığı genç hemşire Anu ise (Divya Prabha) hayata açık ve cesurdur. Müslüman erkek arkadaşı Shiaz (Hridhu Haroon) ile buluşmaları hastanede dedikodu konusudur.
Küçük bir pencereden yapılan “vazektomi” muhabbeti Hindistan nüfus çokluğuna bir gönderme olarak dikkat çekiyor. Devlet kısırlaşmaya para ödülü vermektedir. Erkekler ise erkekliği kaybetme korkusuyla kabul etmemektedir.
Dedikodular üzerine Prabha’nın uyarılarını Anu hiç takmaz. Özgür ruhlu, inatçı bir genç kadındır, yolundan dönecek tiplerden değildir.
Yan karakter olarak tanıştığımız Parvaty(Chhya Kadam) ise hastanede aşçı olarak çalışan orta yaşlarda, enerjik, sözünü sakınmayan bir kadındır. Gecekondu mahallesinde evi kentsel dönüşümde yıkılmak üzeredir. Prabha ona avukat bulmasında yardımcı olsa da kadın durumdan çok umutlu değildir. Mülkiyetini kanıtlayacak herhangi bir belgesi olmayınca avukata savunacak bir şey de kalmaz. Çaresiz sahildeki köyüne artık geriye dönmeye niyetlidir.
Görüntü yönetmeni Ranabir Das ilk bölümde, anlatımın melankolik kent yapısını güçlendiren muhteşem kareler sunuyor. Gölgeler, kentin karanlığı, kalabalık yaşamı tümüyle hikayenin ördüğü yalnızlık ve çevreye intibak edememe ruhuyla özdeşleşiyor. Hele mavi tonların çeşitliliği göz kamaştırıyor.
İkinci bölüm Parvaty’nin köyüne geriye dönmesiyle açılır. Filmin tüm evreni değişir bir anda. Renkler ferahlıyor, kalabalık sokakların yerini sahile vuran dalgalar ve rüzgar alıyor. Şüpheli, gözlemci bakışlar yerini sevecenliğe terk ediyor. Taşınmaya yardımcı olan Parvaty ve Anu farklı bir dünyanın kapılarını aralamış gibidirler. Mutlu ve tasasızca salınırlar. Parvaty’nin sahilde boğulmuş bir adamı resüsitasyonla hayata döndürmesi farklı bir gerçeğe dönüşür. Kendi gerçeğini yaşadığı bir hayal onu rahatlatır. Büyülü gerçekçilik tam anlamıyla karşımıza çıkar.
Dr.Emin Yeğinboy
