Sporda marka olmak
Marka bir ürünün veya yapılan bir değişikliğin, hizmetin öne çıkması ve kimliğidir. Bu durum bir isim, resim, slogan, sembol veya değişik bir şekil olabilir. Zira marka , ürünün veya hizmetin sahibi diğerlerinden ayrı olur, fark edilir ve tercih edilir.
Bilindiği üzere günümüzde en çok taraftarı olan futbol, gelir getiren sporların başında gelmektedir. Merkezi Lonra’da bulunan dünyadaki en büyük marka değerlendirme şirketi olan Brand Finance tarafından 2024 yılında yapılan araştırmada “ Dünya Futbolunun En Değerli “ kulüpleri tespit edilmiştir. Sıralamada ilk 50 kulüp arasında önde olan 10 kulübün marka değerinin toplam 13 milyar 673 milyon dolar olduğu görüldü. Bunların içinde, geçen yıl birinciliği Manchester City’e kaptıran Real Madrid, 1 milyar 805 milyon dolar ile dünyanın en değerli futbol kulübü sıralamasında tekrar birinci oldu. Yeniden dünyanın en değerli futbol kulübü olan Real Madrid, sosyal medyada da en çok takip edilen futbol kulübü unvanını aldı.
Real Madrid’in ardından, Manchester City 1 milyar 726 milyon dolarla ikinci sırada yer aldı. Bu takımı 1 milyar 653 milyon dolarla Barcelona takip etti. Devamında 4.sırada 1 milyar 498 milyon dolar ile Manchester United, 5.sırada 1 milyar 478 milyon dolar ile Liverpool, 6. sırada 325 milyon dolar ile Bayern Münih , 7. sırada 1 milyar 294 milyon dolar ile Paris Saint-Germain , 8.sırada 1 milyar 67 milyon dolar ile Arsenal, 9.sırada 930 milyon dolar ile Tottenham Hotspur, 10. sırada da 897 milyon dolar ile Chelsea yer aldı.
İlk 50 kulüp içinde İngiltere 18, Almanya 11, İspanya 8, İtalya 6, Fransa 3, Portekiz 2, Hollanda 2 kulüp markasıyla temsil edildi. Listenin son 50. sırasında yer alan İspanya futbol kulübü Villarreal’in marka değeri 100 milyon dolar oldu. Astronomik ücretlerle kulüplerimize transfer edilen çok aşırı sayıda yabancı futbolculara rağmen, 86 milyon nüfusa sahip ülkemizin dört büyükleri olarak adlandırılan ve toplam marka değeri 44 milyon dolar olan kulüplerimizden hiçbirinin listede yer almaması çok üzücü ve düşündürücüdür.
Görüldüğü üzere tarihte futbolun kurallarını ilk uygulayan İngilizler ilk 10 içinde yer aldılar. En değerli 10 kulübün 6’sını İngiliz takımları oluşturdu. Bunlarla birlikte iki İspanyol, bir Fransız ve bir Alman takımı da ilk 10’da yer aldı.
Bu durum bizlere özellikle futbolda başarının tesadüfi olmadığını göstermektedir. Futbolumuza yapılan ciddi yatırımlara rağmen istenilen başarının gelmemesi detaylı bir şekilde, araştırılmalı ve incelenmelidir. Başarı için TFF – Türkiye Futbol Federasyonu’nun ve kulüp yönetimlerinin, günü kurtarma adına, kısa vadeli değil uzun vadeli projelere önem vermeleri çok önemlidir. Belli bir strateji ile, “ Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutarlı ve kararlı çalışmalarla futbolun değerli bir marka “ haline getirilmesi şarttır. Bunun için de sporda, futbolda marka olmuş ülkelerin yaptığını yapmak yeterlidir.
Doğal olarak alt yapılara önem verilmeli ve gençlerimize güvenmeliyiz. Zira gençlerimiz, çok hırslı ve azimlidirler. Sağlıklı ve devamlılık arz eden kararlılıkla denenmiş başarılı ve sağlıklı projeler uygulandığında başarı da kendiliğinden gelecektir.
Peki nasıl oluyor da bir spor dalı olan futbol milyar dolarla ifade edilen ticari bir özelliğe sahip oldu. Bunu incelediğimizde ; özellikle günümüzde futbolun artık sadece bir spor dalı olmadığını görüyoruz. Zira reklam, bilet , forma satışı ve diğer farklı gelirlerin yanında, gelişen teknoloji sayesinde, televizyon yayın hakları, yukarıda da değindiğim gibi, kulüplere milyarlarca dolarlık gelirler sağlamaktadır. Bu nedenle futbol, beraberinde bir çok alanda ticaretin de gelişmesine vesile olmuş ve ticarette bir futbol pazarı ortaya çıkmıştır.
Daha 19. yüzyılda İngiltere’de modern futbolun ticarileşmesinde profesyonellik başlamış, kazanılan gelirler ile yeni ve büyük stadyumlar yapılmaya başlanmıştır. Ülkemizdeki başarılı takımların da yurt dışndakilere benzer gelirleri vardır. Ancak ne yazık ki ülkemizdeki takımların yanlış yönetilmeleri nedeniyle, neredeyse tamamı çok büyük borç içindedirler.
Neden 2024 yılında açıklanan “ Dünya Futbolunun En Değerli En Başarılı 50 kulüp” listesinde bir Türk futbol takımı yok. Bu durumun çok iyi analiz edilmesi ve değerlendirilmesi şarttır. Yapılan astronomik transferlere, resmi karşılaşmalarında kadroda yer alan neredeyse tamamı yabancı futbolculara rağmen neden başarılı değiliz ?
Burada başta TFF – Türkiye Futbol Federasyonu, Kulüpler Birliği Vakfı, Kulüp Başkanları ve Yönetimlerinin payı vardır. Bu nedenle bu durumun çok iyi değerlendirilmesi , gerekli tedbirlerin alınması ve uygulanması sporumuzun geleceği için önemlidir ve gereklidir.
Bahri Vreskala
