Boykot çağrılarının etkisi ne olabilir?
Bir gün alışveriş yapmamanın ekonomiye nasıl bir etkisi olabilir?
Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre Türkiye’deki bankalar tarafından verilen kartlarla yurt içinde yapılan harcamalar Şubat ayında 1 trilyon 472 milyar TL oldu.
Bu da günlük 52 milyar TL civarı bir harcamaya denk geliyor.
Küresel ödeme şirketi World Pay Global’ın raporuna göre Türkiye’deki harcamaların yüzde 27’si de nakit olarak yapılıyor. Bu da eklendiğinde günlük alışverişler kaba bir hesapla yaklaşık 65 milyar TL’ye ulaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) neredeyse yüzde 60’ı hanehalkı harcamalarından oluşuyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Hayri Kozanoğlu, 2 Nisan’daki tüketimi durdurmanın sembolik bir anlam taşıyacağı görüşünde.
Bunun tüketicinin gücünü bir günlüğüne gösterecek fakat uzun vadede sürdürülemeyecek bir eylem tarzı olduğunu söylüyor. Kozanoğlu, özellikle yoksul insanların çok fazla seçim yapma gücü olmadığını da ekliyor. Öte yandan bu çağrının etkisiz kalmasını isteyen kişilerin alışverişlerini 2 Nisan’da yapma ihtimali de var. Prof. Kozanoğlu, bir günlük harcama kesintisi yerine spesifik hedefi olan boykotların daha başarılı olduğunu belirtiyor.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, sosyal medyada ‘boykot çağrısı yapanlar’ hakkında, ‘nefret ve ayrımcılık’ ve ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ suçlarından soruşturma başlatıldı.
Savcılıktan yapılan açıklamada “Bir süredir geleneksel ve sosyal medya yayın organlarında halkın bir kesiminin ekonomik etkinlikte bulunmasını engellemeye yönelik, kamuoyunda ‘boykot’ çağrıları olarak bilinen ayrıştırıcı söylemler ve bu söylemleri yayan şahıslara yönelik” olarak “Nefret ve Ayrımcılık” ve “Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik” suçlarından soruşturma başlatıldığı belirtildi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Boykot çağrısı yapanlara karşı ticaretinde maddi kaybı olanların tazminat davası açabileceğini” söyledi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise “Bu çağrı ekonomik bağımsızlığımıza yönelik bir sabotajdır. Ekonomimize bir darbe girişimidir” dedi.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik de, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in 2 Nisan’da boykot çağrısı yapmasına tepki gösterdi. Çelik, “Özgür Özel’in geldiği nokta bir siyasi muhalefet değil, Türkiye’yi topyekun tehdit etmektir” dedi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, üniversite öğrencilerinin 2 Nisan’da tüketim yapmama yönündeki sosyal medya çağrılarına destek vereceğini açıklamıştı.
Özel, 1 Nisan akşamı yaptığı paylaşımda “Öğrencilere, annelere, babalara, kardeşlere yapılan bu zulme karşı gençlerin başlattığı tüketim boykotunu gönülden destekliyorum. Herkesi bu boykota katılarak tüketimden gelen güçlerini kullanmaya davet ediyorum” demişti.
Boykot çağrılarına karşılık olarak bazı kafe, restoran ve markalar 2 Nisan’da dükkanlarını açmayacağını açıkladı.
