Tazelenme Üniversitesi
Bu da ne ki diyeceksiniz? Valla ben de ilk defa duydum. Marmaris’te Kalimerhaba Derneği’nin düzenlediği Öğretmenler Günü etkinliğinde tanıştım üniversite ile. “Tazelenme Üniversitesi” yazan sarı tişörtleriyle salonda yer alan yaşlı başlı insanları gördüğümde.
Tazelenme Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Tufan’ın önderliğinde geliştirilmiş bir sosyal sorumluluk projesi. Proje Tufan tarafından 2000 yılından bu yana sürdürülen ve önümüzdeki yıl tamamlanması beklenen Türkiye Gerontoloji Atlası (GeroAtlas) araştırmasından elde edilen verilere dayanarak yapılandırılmış. Nedir Tazelenme Üniversitesi? Altmış yaş üstündeki vatandaşların tekrar aktif yaşama katılmaları, bir bakıma aktif yaşlanma olgusu. Aktif yaş almayı hedefleyen bir proje. Dünyada “Üçüncü Yaş Üniversitesi” olarak geçiyor. İngilizcesi “University of The Third Age”. Üçüncü yaş ne demek? Birinci yaş gençlik, ikinci yaş gençlikten sonraki orta dönem, 60’lı yıllara kadar olan dönem, üçüncü yaş da yaşlılık dönemi. Yani Emeklilik sonrası dönem. “Üçüncü Yaş Üniversitesi” ilk olarak 1972 yılında Fransa’nın Toules kentinde kuruluyor ve 80’lerden sonra İngiltere’ye geçiyor. Daha sonra dünyanın her tarafında yaygın hale geliyor. Bugün çoğu ülkelerde “Üçüncü Yaş Üniversitesi” var. Tazelenme Üniversitesi’nin ülkemizde Antalya Akdeniz Üniversitesi, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi, Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi , İzmir Ege Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde kampüsleri var. Ev sahibi üniversiteler sosyal sorumluluk anlayışı çerçevesinde gönüllü olarak kapılarını açmakta, ders veren öğretim üyeleri yine gönüllülük esasıyla görev almaktalar.
Marmaris’teki etkinlikte Kalimerhaba Derneği tarafından her yıl geleneksel olarak verilen “Yaşam Boyu Eğitim Ödülü “ Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Muammer Tuna’ya takdim edildi.Tuna “Tazelenme Üniversitesi “ projesini Muğla il ve ilçelerinde başarı ile hayata geçiren bir hoca. Ödül töreninde M.S.K.Ü. Tazelenme Üniversitesi Marmaris Kampüsü öğrencileri hocalarını yalnız bırakmayarak o geceye özel hazırladıkları bir sunumla hocalarının başarısını kutladılar.
Muammer Hoca’nın çalışma alanları Çevre Sosyolojisi, modernleşme, turizm, sürdürülebilirlik. Son 5 yıldır yaşlılık konusuyla ilgilenmeye başlamış. Dünyamızda ve ülkemizde, yaşlı nüfusun giderek arttığı bir gerçek. Giderek yaşlı nüfuslu toplumlara doğru dönüşüyoruz. İşte burada “Tazelenme Üniversitesi” nin önemi ortaya çıkıyor.Tuna üniversiteden gururla söz ediyor..
“ 2017’de başladık bu işe. Öğrenim süresi 4 yıl. Lisans eğitimi düzeyinde bir eğitim veriyoruz. Öğrenci kaydı yaparken bazı sınırlamalar getirdik. Özellikle 60 yaş üzeri olacak. En az lise mezunu olacak. Fiziki olarak kendisi yürüyebilir durumda olacak. Çok ciddi sağlık sorunu olmayacak; hem fiziksel hem de mental. 300 ü aşkın öğrencinin önemli bir bölümü dersleri aktif olarak takip ediyor. Lisans eğitiminde hangi kurallar geçerliyse, burada da o kurallar geçerli. Haftada iki gün teorik ders, bir gün spor, bir gün de seçmeli dersler var. İmkânlarımız sınırsız değil. Üniversitelerin dersliklerini kullanıyoruz. Derslerimiz akşam oluyor. 17,30’da başlıyor, 19.30’da bitiyor. İkinci öğretim gibi bir uygulama. Ders yılı sonunda sınav yok. Sadece dönem sonu için bir ödev var. Herkes bir ödev alıyor. Örneğin çevreyle ilgili bir ödev olabilir. Arkeolojiyle ilgili ödev alanlar oluyor. Dört-beş tane Tıp derslerimiz var. Bunlarla ilgili ödevler oluyor. Öğrencilerimiz ödev hazırlamak için ciddi bir çaba harcıyorlar. Zaten yapmak istediğimiz şey de o. Bir yandan spor dersleriyle fiziksel olarak aktif olmaları, diğer yandan da bu ödevler ve derslere katılımlarla aslında kafayı çalıştırmaları. Bunlar beyni zorluyor. Beyni zorlamamızın bir nedeni var. Biliyorsunuz çağımızın hastalığı Alzheimer. Alzheimer’in etkisiyle beyin giderek işlevsiz hale geliyor ve görevini yapamıyor. Beyin hücreleri giderek ölüyor. “İşleyen demir pas tutmaz“ misali biz o beyinleri işlevsel hale getirmek için çalışmalar yapıyoruz. Düşündükçe, kütüphaneye gittikçe, okudukça ve araştırdıkça beyinlerini çalıştırıyorlar. Bu çalışmaların tüm amacı, özellikle, Alzheimer hastalığına karşı hazırlıklı olmak. Hastalık geliyorsa bile, yaşlı öğrencimiz ona şöyle sesleniyor: “Sen geliyorsun ama ben de eli kolu bağlı durmuyorum. Beyin sağlığımı korumak için Tazelenme Üniversitesi’nin bana yüklediği görevleri ve sorumluluğumu en iyi şekilde yerine getiriyorum. Sen beni tutsak alamayacaksın. Sana karşı direneceğim. Direne direne, daha sağlıklı hale geleceğim.”
“Yaş yetmiş iş bitmiş” fikrinin ön yargısının bir geçerliliği yok ama bu önyargı da tamamen ortadan kalkmış değil maalesef.. Ondan 70 yaşında kitap yazdım ben “70 Hayat”diye.
Ne demiş Nazım Usta..
“ÖYLESİNE CİDDİYE ALACAKSIN Kİ YAŞAMAYI,
YETMİŞİNDE BİLE, MESELA, ZEYTİN DİKECEKSİN,
HEM DE ÖYLE ÇOCUKLARA FALAN KALIR DİYE DEĞİL,
ÖLMEKTEN KORKTUĞUN HALDE ÖLÜME İNANMADIĞIN İÇİN,
YAŞAMAK, YANI AĞIR BASTIĞINDAN”
