Aşırı düşünme

 

Zihnimiz hiç durmadan çalışan bir makine gibi. Bundan dolayı geçmişte yaşadıklarımızı, şuan yaşıyor olduklarımızı veya gelecekte olması muhtemel olayları sıklıkla düşünürüz.

 

Aslında düşünme dediğimiz olay hayatta sağlam adımlarla ilerlememizi de sağlar ancak bu noktada ince bir çizgi var. Eğer insan bu çizginin dışına çıkarsa yani hayatta başına gelen her olayı yüzlerce kez düşünmeye başlarsa; overthinking (aşırı düşünme) sendromuna yakalanmış olabilir.

 

Hayatınızın belli dönemlerinde zor karara ulaştığınız ve fazla düşündüğünüz anlar vardır. Bu dönemlerde daha düşünceli, takıntılı ve stresli hissedersiniz. Bu düşünce süresi uzadığı zaman kişinin düşünce sistemine zarar vermeye başlar. İnsanların bir olaya olan bakış açısı ve düşünceleri, duygularını ve davranışlarını büyük ölçüde etkiler. Nasıl hissettiğimizi belirleyen en önemli faktör olayları yorumlayış biçimimizdir.

 

Aşırı düşünmek olumsuz düşünceleri de beraberinde getirir ve aşırı düşünmek çözüm odaklı değildir. Aksine psikolojik olarak kişiyi daha çok tüketen ve olumsuz düşünceleri tetikleyen bir durumdur. Psikolojik sorunların temeli budur. Dolayısıyla sürekli olumsuz düşünmeye meyilli olanlar, bu şekilde düşünmeyi alışkanlık haline getirirler. Kişiyi fiziksel ve ruhsal olarak etkiler. Aslında bir tür anksiyete bozukluğu olarak da tanımlanabilir. Çünkü kaygı bozukluklarının en belirgin belirtilerinden biri aşırı düşünmektir. Bir şey hakkında çok fazla düşünmek korku, stres ve endişe yaratır. Bu olumsuz duyguların faaliyetlerinizi bir süre engellediğini göreceksiniz. Bu süreçte insan sürekli bir kaygı hali içindedir. Sonuç olarak, kişinin günlük yaşamdaki durumunu ve işlevselliğini büyük ölçüde etkiler.

 

Peki aşırı düşünme sendromunun belirtileri nelerdir?

 

Geçmişte yaşanılan olayları ve pişmanlıkları sık sık düşünmek ve tekrar suçluluk duygusuyla karşı karşıya gelmek.

Geleceğe dair konular hakkında olmamış durumlar ile ilgili felaket senaryoları üretmek ve kaygılanmak.

İştahsızlık.

Geceleri çok düşünmekten dolayı uykusuz kalmak.

Önemli konularda karar verirken zorlanmak.

Kaygılandığınız durumlara çözüm üretmek yerine neden üzerinde çok düşünmek.

Normal bir ortamda sohbete dahil olmada zorlanma.(Çünkü o an zihninizde sizi meşgul eden kendi düşüncelerinizdir.)

Utandığınız anları sürekli düşünmek.

Eğer şöyle olsaydı, keşke böyle yapsaydım’lı cümleleri kullanmak.

 

Günümüzde overthinking (aşırı düşünme) birçok insanın gündelik yaşamını da etkileyen ve rahatsız edici bir durum. Bununla baş etmek için neler yapabiliriz?

 

Öncelikle üzerinde defalarca düşündüğünüz konuları gözden geçirin, gerekirse bir yere not alın. Geçmişi geri alamayacağınızı da bilerek hatalarınız varsa kabul edin ve özellikle sahip olamadıklarınız veya yanlışlarınıza odaklanmak yerine yapmış olduğunuz doğrulara odaklanın. Her yaşanmışlığın bir tecrübe olduğu bilincinde hareket ederek ileride aynı durum ile karşılaştığınızda ne yapacağınızın planını yapabilirsiniz.

 

Aşırı düşünmenin bir sebebi de karar verme aşamasında ortaya çıkabilir. Karar vereceğiniz konu belki basit bir durum da olabilir. Öyle zamanlarda kendinize belirli bir zaman sınırı vermelisiniz. Vereceğiniz zaman dilimi seçiminizi aceleye getirmemeli bu konuda da dikkatli olmalısınız.

 

Kusurlarınızı kabul edin. Kimse mükemmel olmak zorunda değil. Kusurlarınızı ve hatalarınızı kabul etmek yaşamınızda daha esnek davranabilmek için sizi motive eder.

 

Zihniniz aşırı düşünme ile meşgul olduğunda zorla uyumaya çalışmak sizi daha da endişelendirir ve huzursuzluk durumu ortaya çıkar. Böyle durumlarda yataktan çıkın ve rahatlatıcı bir şeyler yapmayı seçin.

 

Son olarak, aşırı düşünme ile başa çıkmak için uyguladığınız yöntemler ile üstesinden gelemiyorsanız, zorlandığınız noktada psikolojik destek almanız gerekir.

Özge Durmaz