Bu fasülye 1 milyon lira
“Bu fasülye 7.5 lira..Aman bu fasülye 7.5 lira.. Hem kaynasın hem oynasın..Hem kaynasın hem oynasın” Ata Demirer’in Eyvah Eyvah filminden bir şarkı..Ama benim bahsedeceğim fasülye başka..Karaborsada da 1 milyon lira..
Böbrekler, omurganın her iki yanında göğüs kafesinin hemen altında bulunan fasulye şeklinde iki adet organ. Her biri bir yumruk büyüklüğünde. Böbreklerin ana görevi idrar üreterek kandaki atıkları, mineralleri ve sıvıyı filtrelemek, bazı zararlı ve atık maddeleri idrar yoluyla süzerek dışarı atmak. Böbreklerin bu filtreleme yeteneğini kaybetmesi vücutta zararlı sıvı ,atık maddeler birikmesine ve böbrek yetmezliğine neden oluyor. Yetmezlik böbreklerin normal işlevinin yaklaşık yüzde 90’ını kaybetmesi ile ortaya çıkar ve böbrek nakli gerekliliği meydana gelir.
İlk böbrek naklini 1956 senesinde Dr. Muray ve arkadaşları başarı ile gerçekleştirmişler. Türkiye’de ilk böbrek nakli 1968’de ve ilk başarılı canlı vericili böbrek nakli ise 1975 de yapıldı. Transplantasyon, “trans” (nakil) ile “plant” (ekme, yerleştirme) kelimelerinin birleştirilmesinden meydana gelen bir kelime. Böbrek transplantasyonu tedavi amacıyla bir canlıdan diğerine böbrek nakledilmesi işlemi.
Biliyorsunuz Av.Cansu Koç ile “Sosyalmetre” YouTube kanalında sağlıkla ilgili programlar yapıyoruz. Özellikle sosyal medyada “Böbreğimi satıyorum” ilanlarının çoğalması ve Egede Sonsöz’den Mehmet Karabel’in böbrek ticareti üzerine enfes yazısından yola çıkarak bu konuda konuştuk. Nakilleri Böbrek Nakli Merkezi sertifikasyonuna sahip merkezler usulüne uygun yaparken; “köprü altı” dediğimiz kaçak, sağlıksız ve operasyon koşullarına uyulmayan mekanlarda da nakil yapılıyor. Alan razı satan razı hesabı şikayet olmadığı için dehşet verici bu olay inanmayacaksınız ama bugün bile hız kesmiyor… Çeşitli nedenlerle böbreklerini 1 milyon TL gibi fiyatlarla satanlara ve alanlara kucak açan buralardaki sağlık personellerini “etik değerler”e sahip çıkmaya çağırdık Koç ile birlikte.
Av.Cansu Koç “Ülkemizde maalesef çok fazla gayrimeşru şekilde organ nakli yapıldığını, hatta tabiri caizse böbrek nakli ameliyatının kara borsada yüksek fiyatlarda kendisine yer bulduğunu biliyoruz. Bizim güncel Türk Ceza Kanunu’muzda ise Organ ve Doku Ticareti suçunun cezası TCK madde 91 ve devamında düzenlenmiştir. Kanun, organ veya dokularını hem satan hem de alan kişiler için cezai müeyyideler öngörmüştür. Yani hem ahlaki hem hukuki boyutu açısından kaçak organ naklinin çokça tartışmaya açık olduğu ortadadır. Bu yüzden sağlık sistemimize ve organ nakli yapmaya yetkili hastanelere güvenmenin, sağlığımız açısından çok daha güvenilir olduğu tartışmasızdır. Teknolojinin hızla geliştiği bu günlerde, yapay zeka ile organ ve dokunun üretilerek ihtiyacı olan insanların çok daha çabuk sağlıklarına kavuştuğu günlerin çok yakın olmasını diliyorum.” dedi ve bana “yapay zeka ile organ nakli”ni sordu.
Bu konuda deneysel çalışmaların devam ettiğini söyleyerek böbrek naklinden söz ettim bol bol..Özellikle haftada 3 gün diyalize giren hastaların kendilerini riske atmamalarını uyan böbreği sabırla beklemelerini tavsiye ettim.
Bugün geldiğimiz noktada Türkiye’de böbrek nakli bekleyen hasta sayısı 24 bin 449. Yılda 3600 civarında böbrek nakli yapılıyor. Bu nakillerin yaklaşık %10’u kadavradan , %90’ı ise canlı vericili nakillerden.
Canlı böbrek vericilerinin sağlığı ve ameliyat sonrası konforu düşünüldüğünde kapalı yöntemle böbreğin alınması yani laparoskopik metot oldukça yaygın.. Kapalı yöntemle ameliyat, hastanın vücudunda büyük bir ameliyat kesisi açılması yerine, hastanın karnına açılan küçük deliklerden yapılıyor. Ameliyat sonunda transplante böbrek, hastanın kasık bölgesine takılıyor. Robotik cerrahi ile girişimler de söz konusu.
Nadide fasülyelerimizi yani böbreklerimizi korumak için neler yapmalıyız ile bitirelim dilerseniz.
- Düzenli egzersiz
- Vücut ağırlığının kontrolü
- Dengeli beslenme
- Sigaranın bırakılması
- Alkol tüketiminin sınırlandırılması
- Yeterli sıvı alımı
- Yılda bir hekim kontrolü
- Ailedeki hastalıkların bilinmesi
- Kan basıncı ölçümü
Erkan Sevinç
