Orada robotlar bile hayatta kalamıyor
Venüs’e inen 10 yüzey aracından en uzun hayatta kalabileni, Sovyetler Birliği’nin Venera 13 uzay aracıydı. 465°C’lik sıcaklık ve 1350 psi’lık şiddetli yüzey basıncında araç, ölene kadar sadece iki saat dayanabildi. Sıcaklığı bir pizza fırını, basıncı ise ayak başparmağınızın üzerinde küçük bir arabanın tüm ağırlığının bulunduğunu hayal ederek düşünebilirsiniz. Ancak gezegenin şu anki durumuna rağmen bilimsel tartışmalar, Venüs’ün bir dönem yaşam barındırmış olup olmayacağı yönünde devam ediyor. Belki de gezegen bir döneminde dünya gibi okyanuslara sahipti.
Nature Astronomy bilim dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre bu sorunun cevabı hayır. Ayrıca evrende potansiyel yaşam arayışıyla ilgili olarak bulgular, gezegen sistemlerinin yaşanabilir bölgelerinin sınırlarında bulunan Venüs benzeri gezegenlerin, yaşanabilir olması için çok da iyi adaylar olmadığını gösteriyor.
Cambridge Üniversitesi’nden gökbilimci Tereza Constantinou, konuyla ilgili şöyle dedi: “Venüs’ün bir zamanlar dünyamıza çok daha yakın bir gezegen olduğunu keşfetmeyi isterdik, bu yüzden öyle olmadığını öğrenmek bir bakıma üzücü. Ancak nihayetinde, en azından bildiğimiz türden yaşamı destekleyebilecek gezegenlere odaklanmak daha faydalı.”
Günümüzde gezegen bilimciler, yanıp tutuşan Venüs’ün volkanik yamaçlarından lav akan, aktif ve patlayan bir dünya olduğundan şüpheleniyor. Yüzey kesin anlamda yaşama elverişli değil. Ancak neden bu araştırmacılar, neredeyse dünya boyutundaki bu kayalık gezegende milyarlarca yıl önce yaşama elverişli koşullar bulunmuş olabileceğini düşünüyor?
Cevap gezegenin atmosferinde saklı.
Eğer Venüs bir zamanlar sulu ve yaşanılabilir bir dünya olduysa, gezegendeki gazlardaki suyun yapısı bunu yansıtmalı. Constantinou bu durumu şöyle açıklıyor: “Venüs atmosferinin dengede kalması için, atmosferden uzaklaştırılan kimyasalların atmosfere geri verilmesi de gerekir, çünkü gezegenin iç ve dış kısımları birbirleriyle sürekli kimyasal iletişim halindedir.”
Dünya gibi su açısından zengin gezegenlerde yüzey suyu, döngü nedeniyle gezegenin içlerine kadar ulaşıyor ve volkanlarla birlikte su buharı şeklinde dışarı veriliyor. Dünya’daki volkanik gazların neredeyse yüzde 80’si su buharından oluşuyor. Venüs’ün gözlemlenebilir atmosferi ve gezegendeki gazların oranıyla ilgili hesaplamalarla birlikte araştırmacıların analizi, volkanik gazların en fazla yüzde 6’sının su buharı olduğunu ortaya koydu. Bu da gezegenin iç yapısının bile oldukça kurak olduğu gerçeğini ortaya koyuyor. Yani gezegen bugüne kadar hep kurak olmuş olmalı.
2031’de fırlatılması beklenen bir NASA görevi, bulguları ya doğrulayacak ya da yanlışlayacak. DAVINCI uzay aracı Venüs’ün kalın bulutlarına 1 metre çapında bir titanyum küre bırakacak. Bu küre bir saat içerisinde gazları yutacak, deneyler yapacak, Venüs dağlarının nasıl olduğunu görüntüleyecek ve Venüs’le ilgili bildiklerimizi zenginleştirecek. NASA’nın aracı Venüs atmosferine girene kadar gezegen gizemini korumayı sürdürecek.
